W poniedziałek, 23 października odbyła się szczególne ważna dla naszego miasta uroczystość – odsłonięcie na murze dawnej Szkoły Podstawowej nr 3 (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2 im. Marii Konopnickiej), pamiątkowej tablicy poświęconej nauczycielom, uczniom i organizatorom tajnego nauczania w okresie okupacji hitlerowskiej w Żyrardowie. Cichym bohaterom, którzy każdego dnia, walczyli bez broni, stawiając opór bezwzględnej przemocy, kształcąc i wychowując następne pokolenia naszej młodzieży. Już od października 1939 roku w strukturach polskiego państwa podziemnego powstała Tajna Organizacja Nauczycielska, która zaczęła koordynować spontaniczną akcję tajnego nauczania. W Żyrardowie akcja taka była szczególnie trudna ze względu na dużą liczbę volksdeutschów, rekrutujących się z miejscowych Niemców. A mimo to tajne nauczanie podjęli nauczyciele żyrardowskiego Gimnazjum i Liceum im. Adama Skwarczyńskiego zatrudnieni w legalnej Szkole Handlowej. A do nich dołączyli następni… Nazwiska wspaniałych pedagogów, jak: Karol Wyroba, Joanna Froehlich, Zygmunt Dukielski, Irena Kasperkiewicz, Janina Kacperska, Maria Stankiewicz-Rusiecka i wielu, wielu innych, powinny na trwałe pozostać w naszej pamięci. Nic więc dziwnego, w tym, że z inicjatywy Krzysztofa Waśkowskiego, byłego dyrektora Szkoły Podstawowej nr 2, postanowiono tę pamięć utrwalić.
Gospodarzami uroczystości byli Prezydent Miasta Żyrardowa – Lucjan Krzysztof Chrzanowski oraz panie dyrektorki dwóch szkół, będących niejako następcami tajnych kompletów: Dyrektor Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego – Beata Stawicka i Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 im. Marii Konopnickiej – Marzenna Mariańska. Uroczystość poprzedziła msza święta w kościele pod wezwaniem Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie celebrowana przez Jego Ekscelencję Biskupa Andrzeja Dziubę, Ordynariusza Diecezji Łowickiej. Następnie uczestnicy uroczystości zgromadzili się pod murem szkoły, na którym zawisa tablica. Jej odsłonięcia dokonali pan Prezydent miasta oraz wyjątkowi goście: pani Lucyna Matuszewska–Kilińska – absolwentka Szkoły Handlowej w Żyrardowie, w okresie okupacji i jedyna żyjąca uczestniczka tajnych kompletów, Adam Dukielski – syn legendarnego polonisty prof. Zygmunta Dukielskiego, nauczyciela tajnego nauczania i Krzysztof Kasperkiewicz, syn p. prof. Ireny Kasperkiewicz, nauczycielki tajnego nauczania. Wagę uroczystości podkreślił referat dotyczący tajnego nauczania odczytany przez pana Marcina Gontarczyka, nauczyciela historii ze Szkoły Podstawowej nr 2, ale nade wszystko osobiste wspomnienia pani Lucyny Matuszewskiej-Kilińskiej, świadka historii.
Niech odsłonięta tablica utrwala wśród mieszkańców naszego miasta pamięć o dzielnych żyrardowskich pedagogach, pomagających im rodzicach oraz uczniach, którzy za prawo do nauki gotowi byli płacić więzieniem, a nawet życiem.
